સુનામીનો સૌથી વધુ ખતરો ધોલેરા પર છે

જ્યારે ધરતીકંપ થાય છે ત્યારે દરિયાના મોજા ઉછળીને દરિયા કાંઠાના વિસ્તારોને તબાહ કરી મૂકે છે. ધોલેરામાં સુનામી કંપન વિસ્તારનું મોડેલિંગ તૈયાર કરાયું છે. ખંભાતના અખાતમાં વારંવાર ધરતીકંપની આંચકા આવતાં રહ્યાં છે. તેથી તે ધોલેરા સુધી આવતાં કેટલો સમય લાગે અને રન-અપ ધોલેરા સંસ્થા દ્વારા બનાવવામાં આવેલો છે.

સિઝમોલોજિકલ રિસર્ચ (આઇએસઆર) ભારતીય મહાસાગરમાં સુનામી N2 દ્વારા આંદામાન-સુમાત્રા અને મકરાનમાંના સૂત્રોથી ગણવામાં આવે છે. બાથાઇમેટ્રી ડેટા ઇટીઓપીઓ -2 અને સી-એમએપીના કિનારે ડેટાથી લેવામાં આવ્યો હતો. સુનામી રન-અપ માટે એસઆરટીએમ ડેટા મારફત ભૂમિ ભૌગોલિક માહિતી એકત્રિત કરવામાં આવી હતી. જાવા સુમાત્રામાં આવેલી સુનામીના છેલ્લાં ડેટાનો ઉપયોગ પણ કરાયો હતો.

સુનામીના નિર્માણ માટે ભૂકંપના દોષના પરિમાણોને આ પ્રમાણે લેવામાં આવ્યા: ફોલ્ટ એરિયા (લંબાઈ અને પહોળાઈ), સ્ટ્રાઇકના ખૂણો (270 °, 15 ° અને 90 °), ફ્રેક્ચરની ઊંડાઈ (10 કિ.મી.), ભૂકંપની તિવ્રતા (8.0) સુધી આવી શકે છે. સુનામીની દિશા ગુજરાત અને ભારત તરફ છે. મોડેલ પરિણામોના સિમ્યુલેશન દર્શાવે છે કે સુનામી તરંગ આરબી સમુદ્રમાં શરૂઆતમાં ખૂબ ઝડપથી પ્રચારિત થયો હતો અને જ્યારે તે ગુજરાત દરિયાકિનારે છીછરા વિસ્તારમાં પહોંચ્યો ત્યારે તે ધીમું પડ્યું હતું. સુનામીના મોજા 2 કલાકમાં ભારતીય તટ સુધી પહોંચે છે જે પેન્ડસે (1948) દ્વારા આપવામાં આવેલા 1945 ના સુનામી પહોંચાવાનો સમય ઝડપી છે.

દ્વારકામાં, સુનામી મોજા લગભગ 2 કલાક અને 10 મિનિટમાં અને 3 કલાક 10 મિનિટ પછી માંડવી સુધી પહોંચે છે. જો સુનામી મોટી ભરતી દરમિયાન આવે તો વધુ ગંભીર જોખમો ઊભા કરે છે. જે સ્થાનિક દરિયાઇ વસાહતો કે સમુદાયો પર અસર સીધી કરે છે. ગુજરાત સ્ટેટ ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ ઓથોરિટી દ્વારા સુનામી હેઝાર્ડ રિસ્ક ઝેનેશનના નક્શા પર પણ આધારિત, પ્રોજેક્ટ વિસ્તાર વહેણમાં ભરેલું છે. આ સૂચક જળપ્રવાહ સર્વોચ્ચ ઉચ્ચ ભરતીના સ્તરે સંભવિત મહત્તમ ઉંચા સ્તર પર આધારિત છે.

ભારતના દરિયાકિનારો ગુજરાત પાસે છે. આ માટે જ ગુજરાતે સુનામી જેવી કુદરતી આફત માટે કાયમ તૈયાર રહેવાની જરુર છે. ઉલ્લેખનીય છે કે 28મી નવેમ્બર 1945ના રોજ પાકિસ્તાનના માકરાણ કોસ્ટ (બલૂચિસ્તાન)માં ભૂકંપ આવવાને કારણે અરબ સાગરના ઉત્તરભાગમાં અને હિંદ મહાસાગરમાં સુનામી આવી હતી.

1945ની સુનામી…

સુનામીને કારણે મુંબઈ અને કચ્છમાં અનેક લોકોએ જીવ ગુમાવવા પડ્યા હતા. કચ્છના ઘણાં વિસ્તારો સુનામિના કારણે ડૂબી ગયા હતા. કચ્છનું રણ તેમાં બન્યું હતું. 1945માં માકરાણમાં આવેલી સુનામીની અસર મુંબઈના દરિયાકિનારા સુધી પહોંચી હતી. આવી ઘટનાઓ 100 વર્ષમાં એકવાર થાય છે. ગુજરાત સરકારે એક અવેરનેસ પ્રોગ્રામનું આયોજન કરવું જોઈએ અને જ્યારે સુનામીની શક્યતા હોય તેવા સમયમાં શું કરવું જોઈએ અને શું ન કરવું જોઈએ તે વિષે લોકોને જાગૃતિ આપવી જોઈએ. પણ આ તો એક આખું શહેર કે જે સાવ નીચાણ વાળા વિસ્તારમાં બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. જો ખંભાતના અખાતમાં કે અરબી સમુદ્ર કે દક્ષિણ ગુજરાત અને ભાવનગરના વિસ્તારોમાં વિનાશકારી ધરતી કંપ થશે તો તેમાં લોકો મકાનો પડવાના કારણે તો મોતને ભેટશે પણ સાથે થોડા કલાક પછી સમુદ્રના ઊંચા મોજા પણ ધોલેરા પર ફરી વળી શકે છે. આવી ઘટના અનેક નોંધવામાં આવી છે. જે 100 વર્ષમાં એક વખત થાય છે. માકરાણના દરિયાકિનારે ધરતી કંપ માપક યંત્ર મૂકવામાં આવ્યા છે. જે સુનામી શરુ થયાની 6 મિનિટમાં વોર્નિંગ ઈશ્યુ કરી શકે છે. સરકારને આ વોર્નિંગને રિસ્પોન્સ આપવામાં 2 કલાકનો સમય લાગી શકે છે.

1945માં આવેલી સુનામીને કારણે કચ્છ સહિતના પશ્ચિમ ભારતના દરિયાકિનારાના વિસ્તારો અને ઈરાન, ઓમાનમાં જાનમાલનું ઘણું નુકસાન થયું હતું. સુનામીને કારણે વર્સોવા(અંધેરી), હાજી અલી(મહાલક્ષ્મી), જુહુ(વિલે પાર્લે) અને દાંડા(ખાર) વગેરેને અસર થઈ હતી. 2014થી વાવાઝોડાનો ખતરો ચાર વાર મંડરાઈ ચુક્યો છે. ઓખી પણ ગુજરાતના દરિયાકિનારા સુધી પહોંચી ગઈ હતી. જે ખતરો બતાવે છે.

ઐતિહાસિક પરિમાણમાં જોઈએ તો સુનામીની ઘટના બહુ અસામાન્ય નથી. ગત સદી દરમિયાન વિશ્વમાં કુલ 25 જેટલી સુનામી ઘટનાઓ નોંધાઈ છે. જેમાંની ઘણી ઘટનાઓ એશિયા-પેસિફિક વિસ્તાર અને ખાસ કરીને જાપાનમાં નોંધાઈ છે.2004માં બોક્સિંગ ડે સુનામીને કારણે 350,000 લોકોના મોત થયા હતા અને કેટલાય લોકો ઈજાગ્રસ્ત થયા હતા

નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ khabarchhe.com ન્યૂઝ સાથે.

તમે અમને ફેસબુક, ટ્વીટર, ટેલીગ્રામ, ઇન્સ્ટાગ્રામ અને યુ ટ્યુબ પર પણ લાઇક અને ફોલો કરી શકો છો.

લેટેસ્ટ ન્યૂઝ અપડેટ્સ તમારા ફોન પર સૌથી પહેલા મેળવવા માટે આજે જ ડાઉનલોડ કરો khabarchhe.com ની મોબાઇલ એપ્લિકેશન.