પુણ્ય

‘બેટા, તું આખું અઠવાડિયું આ ગંદાં–ગોબરાં છોકરાંઓની વચ્ચે બેઠી, એના કરતાં એક દિવસ પણ મારી સાથે મંદિરમાં અંદર આવીને બેઠી હોત તો શું થાત? તને જરાય એમ ના થયું, કે ચાલ સાસુનું માન રાખવા પણ સાથે બેસું? મારી સાથે વાળી બધી બહેનો તો મારું માથું ખાઈ ગઈ આટલા દિવસ, ‘તમારી વહુ અહીં સુધી આવે ને મંદિરમાં ન આવે એ કેવું? ભગવાનમાં નથી માનતી કે શું? સાવ ભિખારડાં જેવાં છોકરાંઓને રમાડવા કરતાં તો, આ મહારાજના બે શબ્દ સારા સાંભળે તો એનો ઉદ્ધાર થઈ જાય. મહારાજ કેટલી સરસ કથા કરે છે! આપણું તો જીવન સફળ થઈ ગયું કથા સાંભળીને. ઉપરવાળાના ખાતામાં જેટલું પુણ્ય જમા થાય એટલું કરી લેવું, બાકી તો શું લઈ જવાના સાથે?’ હવે તું જ બોલ, મારે તારા લીધે જ આવું બધું સાંભળવાનું ને? એના કરતાં એકાદ દિવસ કલાક આવીને બેસી જવાનું હતું.’

‘મમ્મી, મેં તમને કેટલી વાર કહ્યું, કે તમને કથામાં જવાનું ગમે છે એટલે તમે કથામાં જાઓ છો અને મને આ બાળકોને રમાડવાનું ગમે છે, એટલે હું એમને રમાડું છું. આમાં લોકો વચ્ચે ક્યાં આવ્યાં? છો ને બધાં બોલતાં. તમે કથામાં જાઓ છો, તો ત્યાં મહારાજ એવું તો નહીં કહેતા હોય ને, કે જો લોકો તમને કંઈ બોલે તો તે મનમાં રાખી મૂકો ને દુ:ખી થાઓ, કે લોકો બોલે તેને લીધે તમે ઘરનાંને કોઈ વાતનો આગ્રહ કરો અથવા લોકો કહે તે જ માનો અને લોકો કહે તેમ જ કરો. હું નથી માનતી, કે કોઈ પણ ધર્મ કે કોઈ પણ મહારાજ પોતાની કથામાં કે વાતોમાં કોઈને આવું કહેતા હશે. તમને ગમે છે તે તમે કરો ને બીજાને જે ગમે છે તે એને કરવા દો. સંબંધમાં નાના કે મોટાના ભેદ રાખ્યા વગર એટલી તો સ્વતંત્રતા હોવી જોઈએ ને, કે કોઈનેય નુકસાન પહોંચાડ્યા વગર, જો કોઈ વ્યક્તિ પોતાની મરજીનું કોઈ કામ કરવા ચાહે તો તે વિના રોકટોક કરી શકે.’

‘બેન, તારી આ મોટી મોટી વાતો મને સમજાય છે તો ખરી પણ હવે વરસોથી મારા મનમાં જે વાતો કે સંસ્કારો ઘર કરી ગયા છે, એને કેમ કરી કાઢું? મને તારી વાત પણ સાચી લાગે અને કથામાં જાઉં કે કોઈ મળે ત્યારે તારા વિરુધ્ધ વાતો ચાલુ કરે, તો એમની વાતમાં પણ દમ લાગે. તારી વાતમાં બીજું કંઈ નહીં, પણ તું આ મંદિરમાં કોઈ દિવસ ન આવે, કોઈ મહારાજને પગે ન લાગે, કોઈને દાન દક્ષિણા ન આપે કે ભજન, મંત્રો વગેરે પણ તને ન આવડે, એવું બધું વાંકું બોલીને મને સંભળાવે ત્યારે મને મરવા જેવું લાગે. બીજી વહુઓ તો કેવી સજીધજીને રોજ કથામાં આવે, બધી વડીલ બહેનોને પગે લાગે અને મહારાજને પણ પગે લાગીને પછી કથામાં આખો દિવસ બેસે. એ બધીઓ પણ તારી મશ્કરી કરતી હોય તેમ રોજ મને પૂછે, ‘માસી, તમારી વહુ નથી આવી? હા, કેવી રીતે આવે? એના ભણાવ્યા વગર તો ગામનાં છોકરાં બધાં ઠોઠ રહી જશે ને? એમના માબાપને એમની નથી પડી તો, તમારી વહુને કેમ આટલી બધી ફિકર થાય એમની? સરકાર બધી સગવડ કરે જ છે એમના માટે. મૂકી આવે સરકારી સ્કૂલોમાં ને ત્યાં છે બધા ભણાવવા ને રમાડવા માટે. આપણે શું કામ આ બધી જફા લેવાની? સૉરી હં માસી, કંઈ બોલાઈ ગયું હોય તો. જો તમારી વહુ જ તમારું નહીં સાંભળતી હોય તો અમારે શું બોલવાનું?’ મને તો હવે કથામાં જવાનું પણ મન નથી થતું. મારે ખાતર પણ તું કથામાં એકાદ દિવસ, એકાદ કલાક ન આવી શકે?’

‘મમ્મી, તમે એમ માનો છો, કે જો હું એક દિવસ એક કલાક આવીશ તો આ લોકો ક્યારેય તમને કંઈ નહીં કહે? આ એ લોકોનો સ્વભાવ છે. લોકોને મળવાને બહાને એમના ઘરની વાતોમાં માથું મારવાનો, એકબીજાની વિરુધ્ધ ચડાવવાનો, બની શકે તો અંદરઅંદર લડાવી મારવાનો અને પછી દૂર રહીને તમાશો જોવાનો. આપણે જ કેમ એટલાં તટસ્થ ન રહીએ કે જે બોલે તેને બોલવા દઈએ અને આપણે આપણું કામ કરીએ? જુઓ, હું તમને સમજાવું. હવેથી આવી કોઈ કથામાં જાઓ તો મન મક્કમ કરીને જજો, કે કોઈ કંઈ પણ બોલે તેને જવાબ નહીં આપવાનો. એ લોકોનો અડધો ઉત્સાહ તો ત્યાં જ મરી જશે. તમે કથામાં જાઓ એટલે મહારાજ તો સારી વાતો જ કહેવાના, તો તે જ વાતો યાદ રાખો ને. નકામી વાતોને કચરો સમજીને ત્યાં જ ફેંકતાં આવો અને મહારાજની વાતો યાદ રાખો બસ. એની મેળે તમારું મન શાંત થઈ જશે અને પેલા લોકો બોલતાં પણ બંધ થઈ જશે. કાલથી મંદિર જાઓ ત્યારે શરૂઆત કરી જોજો. તમને જ બહુ સારું લાગશે. બાકી, હું તો મારું કામ ચાલુ રાખીશ, કારણકે આમાં મને કે તમને કોઈ નુકસાન નથી પણ પેલાં બાળકોનો બહુ મોટો ફાયદો છે અને મને જે મળે છે સંતોષ અને આનંદ, એનું કોઈ મૂલ્ય નથી.’

શુભ શરૂઆત કરવા સાસુએ વહુની વાતોને માથે ચડાવી.