સરકારે નેશનલ હળદર બોર્ડની સ્થાપનાની સૂચના આપી, કોને થશે ફાયદો

સરકારે પોતાની પ્રેસ રીલિઝમાં જણાવ્યું કે, ભારત સરકારે આજે નેશનલ હળદર બોર્ડની રચનાને નોટિફાઇ કરી છે. રાષ્ટ્રીય હળદર બોર્ડ દેશમાં હળદર અને હળદરના ઉત્પાદનોના વિકાસ અને વૃદ્ધિ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે.

રાષ્ટ્રીય હળદર બોર્ડ હળદર સાથે સંબંધિત બાબતોમાં નેતૃત્વ પ્રદાન કરશે, પ્રયાસોમાં વધારો કરશે તથા હળદર ક્ષેત્રનાં વિકાસ અને વૃદ્ધિમાં મસાલા બોર્ડ અને અન્ય સરકારી સંસ્થાઓ સાથે વધારે સંકલનની સુવિધા આપશે.

પ્રેસ રીલિઝમાં જણાવ્યું કે હળદરના સ્વાસ્થ્ય અને સુખાકારીના લાભો પર વિશ્વભરમાં નોંધપાત્ર સંભવિતતા અને રુચિ છે, જેનો બોર્ડ જાગૃતિ અને વપરાશ વધારવા, નિકાસ વધારવા, નવા ઉત્પાદનોમાં સંશોધન અને વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા, અને મૂલ્યવર્ધિત હળદર ઉત્પાદનો માટે અમારા પરંપરાગત જ્ઞાન પર વિકાસ કરવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે નવા બજારો વિકસાવવા માટે લાભ આપશે. તે ખાસ કરીને ક્ષમતા નિર્માણ અને હળદર ઉત્પાદકોના કૌશલ્ય વિકાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે, જેથી મૂલ્ય સંવર્ધનથી વધુ લાભ મેળવી શકાય. બોર્ડ ગુણવત્તા અને ખાદ્ય સુરક્ષાના ધોરણોને પણ પ્રોત્સાહન આપશે અને આવા ધોરણોનું પાલન કરશે. હળદરની માનવતા માટેની સંપૂર્ણ સંભાવનાને વધુ સુરક્ષિત રાખવા અને ઉપયોગી રીતે તેનો ઉપયોગ કરવા માટે પણ બોર્ડ પગલાં લેશે.

બોર્ડની પ્રવૃત્તિઓ હળદર ઉત્પાદકોની વધુ સારી સુખાકારી અને સમૃદ્ધિમાં ફાળો આપશે, જે આ ક્ષેત્ર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે અને ખેતરોની નજીક મોટા મૂલ્ય સંવર્ધન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે, જે ઉત્પાદકોને તેમના ઉત્પાદન માટે વધુ સારી અનુભૂતિ પ્રદાન કરશે. સંશોધન, બજાર વિકાસ, વપરાશમાં વધારો અને મૂલ્ય સંવર્ધનમાં બોર્ડની પ્રવૃત્તિઓ એ પણ સુનિશ્ચિત કરશે કે આપણા ઉત્પાદકો અને પ્રોસેસર્સ ઉચ્ચ ગુણવત્તાયુક્ત હળદર અને હળદર ઉત્પાદનોના નિકાસકારો તરીકે વૈશ્વિક બજારોમાં તેમનું અગ્રણી સ્થાન જાળવી રાખશે.

આ બોર્ડમાં કેન્દ્ર સરકાર, આયુષ મંત્રાલયના સભ્યો, કેન્દ્ર સરકારના ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ, વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ વિભાગો, ત્રણ રાજ્યોના રાજ્ય સરકારના વરિષ્ઠ પ્રતિનિધિઓ (રોટેશન આધારે), સંશોધન સાથે સંકળાયેલી પસંદગીની રાષ્ટ્રીય/રાજ્ય સંસ્થાઓ, હળદરના ખેડૂતો અને નિકાસકારોના પ્રતિનિધિઓ અને વાણિજ્ય વિભાગ દ્વારા નિયુક્ત સચિવની નિમણૂક કરવાની રહેશે.

ભારત વિશ્વમાં હળદરનો સૌથી મોટો ઉત્પાદક, ઉપભોક્તા અને નિકાસકાર દેશ છે. વર્ષ 2022-23માં, ભારતમાં 3.24 લાખ હેક્ટર વિસ્તારમાં હળદરની ખેતી કરવામાં આવી હતી, જેમાં 11.61 લાખ ટન (વૈશ્વિક હળદરના ઉત્પાદનના 75 ટકાથી વધુ) ઉત્પાદન થયું હતું. ભારતમાં હળદરની ૩૦થી વધુ જાતો ઉગાડવામાં આવે છે અને તે દેશના ૨૦ થી વધુ રાજ્યોમાં ઉગાડવામાં આવે છે. હળદરના સૌથી વધુ ઉત્પાદક રાજ્યોમાં મહારાષ્ટ્ર, તેલંગાણા, કર્ણાટક અને તમિલનાડુનો સમાવેશ થાય છે.

હળદરના વિશ્વ વેપારમાં ભારતનો હિસ્સો 62 ટકાથી વધુ છે. વર્ષ 2022-23 દરમિયાન 207.45 મિલિયન ડોલરની કિંમતની 1.534 લાખ ટન હળદર અને હળદરના ઉત્પાદનોની નિકાસ 380થી વધુ નિકાસકારોએ કરી હતી ભારતીય હળદરના અગ્રણી નિકાસ બજારોમાં બાંગ્લાદેશ, યુએઈ, યુએસએ અને મલેશિયાનો સમાવેશ થાય છે. બોર્ડની કેન્દ્રિત પ્રવૃત્તિઓ સાથે, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે હળદરની નિકાસ 2030 સુધીમાં 1 અબજ ડોલર સુધી પહોંચી જશે.