શું ખેતી પર નિર્ભર પરિવારોની આવકનો ગ્રાફ ઘટી રહ્યો છે? NSSOના આંકડા શું કહે છે

સામાન્ય ગ્રામજનોની સરખામણીએ, ખેતી સાથે સંકળાયેલા પરિવારોની માસિક ખર્ચ ક્ષમતામાં ઘટાડો થયો છે. નેશનલ સેમ્પલ સર્વે ઓર્ગેનાઈઝેશન- NSSOના હાઉસહોલ્ડ કન્ઝમ્પશન એક્સપેન્ડીચર સર્વે (HCES) સંબંધિત સર્વેમાં આ વાત સામે આવી છે. આ સર્વે પરિવારોની ખર્ચ ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરે છે. અહેવાલ દર્શાવે છે કે કૃષિ પર નિર્ભર પરિવારોનો સરેરાશ ખર્ચ 2022-23 (ઓગસ્ટ-જુલાઈ)માં રૂ.3,702 હતો જ્યારે ગ્રામીણ પરિવારોનો સરેરાશ ખર્ચ રૂ.3,773 હતો.

ઓગસ્ટ, 2022થી જુલાઈ, 2023 દરમિયાન આંકડા અને કાર્યક્રમ અમલીકરણ મંત્રાલય હેઠળ NSSO દ્વારા ઘરગથ્થુ વપરાશ ખર્ચ સર્વે (HCES) હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો.

NSSO ડેટા દર્શાવે છે કે, સામાન્ય ગ્રામીણ પરિવારોની સરખામણીમાં કૃષિ પર નિર્ભર પરિવારોની માસિક ખર્ચ ક્ષમતા સતત ઘટી રહી છે. તેનો અર્થ એ છે કે, તે ખેતીમાંથી વધુ નફો મેળવી શકતા નથી. તેમની હાલત પહેલાથી જ આવી ન હતી.

1999-2000માં કૃષિ પરિવારોનો MPCE (માસિક માથાદીઠ વપરાશ ખર્ચ) રૂ.520 હતો, જ્યારે ગ્રામીણ પરિવારોની એકંદર સરેરાશ રૂ.486 હતી. પરંતુ 2004-05માં આ અંતર વધુ ઓછું થતું ગયું. કૃષિ પરિવારોના MPCE ઘટવા લાગ્યા અને 583 રૂપિયા પર આવ્યા. જ્યારે, ગ્રામીણ પરિવારોની ખર્ચ શક્તિમાં વધારો થયો હતો અને તેમની કુલ સરેરાશ રૂ.559 પર પહોંચી હતી. 2011-12માં આમાં થોડો ફેરફાર થયો હતો, પરંતુ તે વધારે નહોતો. જ્યાં કૃષિ પરિવારોનો MPCE રૂ.1,436 હતો અને સરેરાશ ગ્રામીણ ખર્ચ રૂ.1,430 હતો.

ખેતી પર આશ્રિત પરિવારોની જેમ, પ્રસંગોપાત ખેત મજૂરોના સરેરાશ ખર્ચમાં પણ સામાન્ય ગ્રામજનોના સરેરાશ ખર્ચની સરખામણીમાં ઘટાડો થયો છે.

મીડિયા સૂત્રો પાસેથી પ્રાપ્ત થતી માહિતી મુજબ, અર્થશાસ્ત્રીઓ ગ્રામીણ અર્થવ્યવસ્થાના વૈવિધ્યકરણને આનું એક સંભવિત કારણ માને છે. મતલબ કે, ખેતી સિવાય હવે ગામડાઓમાં મોટી સંખ્યામાં એવી નોકરીઓ આવી છે કે જે લોકો માટે આવકનું સાધન બની રહી છે અથવા લોકો ખેતી છોડીને અન્ય નોકરીઓમાં લાગી ગયા છે. આને છોડીને અન્ય એક કારણ વિશે વાત કરતાં અન્ય અર્થશાસ્ત્રી કહે છે કે, કોવિડ-19 પછી શહેરોથી ગામડાઓમાં પાછા ફરેલા મોટી સંખ્યામાં કામદારો ખેતી પર નિર્ભર બની ગયા છે. આવી સ્થિતિમાં, એવું માની શકાય કે ખેતી પર નિર્ભર પરિવારોની સરેરાશ MPCE ગ્રામવાસીઓ કરતા ઓછી થઇ છે.

નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ khabarchhe.com ન્યૂઝ સાથે.

તમે અમને ફેસબુક, ટ્વીટર, ટેલીગ્રામ, ઇન્સ્ટાગ્રામ અને યુ ટ્યુબ પર પણ લાઇક અને ફોલો કરી શકો છો.

લેટેસ્ટ ન્યૂઝ અપડેટ્સ તમારા ફોન પર સૌથી પહેલા મેળવવા માટે આજે જ ડાઉનલોડ કરો khabarchhe.com ની મોબાઇલ એપ્લિકેશન.