હાઈકોર્ટે હરિયાણા સરકારની 75 ટકા અનામતને ફગાવી દીધી

હરિયાણામાં યુવાનોને ખાનગી ક્ષેત્રમાં 75% અનામત મળતું હતું. 'મળતું હતું' એવું એટલા માટે કહેવામાં આવ્યું કારણ કે, પંજાબ-હરિયાણા હાઈકોર્ટે મનોહર લાલ ખટ્ટર સરકારના આ કાયદાને રદ કરી દીધો છે.

સુનાવણી દરમિયાન પંજાબ અને હરિયાણા હાઈકોર્ટે ઘણી ગંભીર ટિપ્પણી કરી છે. જસ્ટિસ ગુરમીત સિંહ સંધાવાલિયા અને જસ્ટિસ હરપ્રીત કૌર જીવનની ડિવિઝન બેન્ચે આ કેસમાં પોતાનો ચુકાદો આપ્યો હતો. કોર્ટે કહ્યું કે, રાજ્ય સરકારની કાયદાકીય સત્તાઓ રાષ્ટ્રીય હિત માટે હાનિકારક ન હોઈ શકે. તેઓ કેન્દ્ર સરકારની સત્તા પર સીધું અતિક્રમણ કરી શકતા નથી.

આ મામલે સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટે કહ્યું કે, 'રાજ્ય સરકાર કોઈપણ ખાનગી કંપનીને સ્થાનિક લોકોની નિમણૂક કરવા દબાણ કરી શકે નહીં. આનાથી એક પ્રથાનો વિકાસ થશે જ્યાં એક રાજ્ય બીજા રાજ્ય માટે દીવાલ બનાવી શકે.'

કોર્ટે કહ્યું, 'રાજ્ય સરકાર ખાનગી કંપનીઓને એવું કોઈ કામ કરવા માટે કહી શકે નહીં જે ભારતના બંધારણ હેઠળ કરવા પર પ્રતિબંધ છે.' કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં એમ પણ કહ્યું કે, 'બંધારણ નાગરિકો સાથે તેમના જન્મસ્થળના આધારે ભેદભાવ કરતું નથી. અને રહેઠાણના સ્થળના આધારે રોજગારના સંદર્ભમાં ભેદભાવને પ્રતિબંધિત કરે છે.'

હાઈકોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે, વ્યક્તિઓ અને મુદ્દાઓ પ્રત્યેનો અભિગમ બંધારણની ભાવના અનુસાર વાંચવો જોઈએ અને સમાજની લોકપ્રિય ધારણાઓને ધ્યાનમાં રાખીને નહીં. ખંડપીઠે કહ્યું, 'જો કોર્ટ તેની સત્તા ગુમાવશે તો લોકશાહી જોખમમાં આવશે.'

ગુડગાંવ ઇન્ડસ્ટ્રીયલ એસોસિએશન ('ગુરુગ્રામ' હજુ સુધી અહીં નથી આવ્યું) સહિત ઘણા ઉદ્યોગોએ 2021માં હાઇકોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી હતી, જેમાં આ અનામતને નાબૂદ કરવાની માંગ કરવામાં આવી હતી. જસ્ટિસ GS સંધાવાલિયા અને જસ્ટિસ હરપ્રીત કૌર જીવનની બેન્ચે આ કેસની સુનાવણી કરી અને અનામતને 'ગેરબંધારણીય' જાહેર કર્યું.

હરિયાણા લોકલ કેન્ડીડેટ્સ એમ્પ્લોયમેન્ટ એક્ટ, 2020 (હરિયાણા સ્ટેટ એમ્પ્લોયમેન્ટ ઓફ લોકલ કેન્ડીડેટ્સ એક્ટ) હેઠળ, સ્થાનિક યુવાનોને ખાનગી ક્ષેત્રની નોકરીઓમાં 75% અનામત મળતું હતું. જે નોકરીઓ રૂ. 30,000થી ઓછો પગાર આપે છે. અહીં અમે ખાનગી કંપનીઓ, સોસાયટી, ટ્રસ્ટ અને ભાગીદારી પેઢીઓમાં નોકરી વિશે વાત કરી રહ્યા છીએ. CM ખટ્ટર સરકાર 10 વર્ષ માટે આ કાયદો લાવી હતી.

કારખાનેદારોએ તેનો વિરોધ કર્યો હતો. એમ કહીને કે આ અનામત 'ગેરબંધારણીય' છે અને મેરીટોક્રસીના મૂળ સિદ્ધાંતની વિરુદ્ધ છે. જે તેમના વ્યવસાયના વિકાસ અને અસરકારક રહેવા માટેનો પાયો છે.

અરજદારોમાં, સમાચારમાં સૌથી પહેલા જેનું નામ આવ્યું છે તે ગુડગાંવ ઇન્ડસ્ટ્રીયલ એસોસિએશનનું છે. તેઓએ કહ્યું કે, ખાનગી ક્ષેત્રમાં 'સોન ઓફ સોઈલ' અથવા 'ભૂમિપુત્ર'ના સિદ્ધાંત/નીતિનો અમલ કરવો એ તેમના બંધારણીય અધિકારોનું ઉલ્લંઘન છે. દલીલ કરી હતી કે, ખાનગી નોકરીઓ સંપૂર્ણપણે કામદારોની કુશળતા અને ક્ષમતાઓ પર આધારિત છે. એટલા માટે આ કાયદો ઔદ્યોગિક ક્ષેત્રની ઉત્પાદકતા, સ્પર્ધા અને પુનઃપ્રાપ્તિને અસર કરશે.

જ્યારે, CM ખટ્ટર સરકારે દલીલ કરી હતી કે, અનામત માત્ર એક 'ભૌગોલિક વર્ગીકરણ' છે, જે બંધારણ દ્વારા માન્ય છે. તેમણે કહ્યું, 'આ કાયદો રાજ્યમાં રહેતા લોકોના જીવન અને આજીવિકાના અધિકારોનું રક્ષણ કરે છે. (કાયદો) તેમના સ્વાસ્થ્ય, રહેવાની સ્થિતિ અને રોજગારના અધિકારનું રક્ષણ કરે છે.'

હાઈકોર્ટે સરકારના આ મતને ફગાવી દીધો છે. જ્યારે આ નિર્ણયની સંપૂર્ણ નકલ અમારી પાસે આવશે, ત્યારે અમને ખબર પડશે કે અદાલતે તેનો નિર્ણય કઈ દલીલો અને કાયદાઓ પર આધારિત કર્યો છે.

નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ khabarchhe.com ન્યૂઝ સાથે.

તમે અમને ફેસબુક, ટ્વીટર, ટેલીગ્રામ, ઇન્સ્ટાગ્રામ અને યુ ટ્યુબ પર પણ લાઇક અને ફોલો કરી શકો છો.

લેટેસ્ટ ન્યૂઝ અપડેટ્સ તમારા ફોન પર સૌથી પહેલા મેળવવા માટે આજે જ ડાઉનલોડ કરો khabarchhe.com ની મોબાઇલ એપ્લિકેશન.