કોણ છે ન્યાયાધીશ સંજીવ ખન્ના, જે CJI તરીકે DY ચંદ્રચુડનું સ્થાન લેશે?

ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ (CJI) DY ચંદ્રચુડનો કાર્યકાળ આવતા વર્ષે પૂરો થઈ રહ્યો છે. ગયા વર્ષે તેઓ CJI બન્યા હતા. ત્યારથી તે ઘણી હેડલાઇન્સમાં રહ્યા છે. તેમણે ઘણા ઐતિહાસિક નિર્ણયો પણ આપ્યા છે. હવે તેમના પછી CJI કોણ બનશે તેની ચર્ચાઓ થવા લાગી છે. જસ્ટિસ સંજીવ ખન્ના દેશના આગામી ચીફ જસ્ટિસ બની શકે છે. સંજીવ ખન્નાએ ક્યારેય કોઈ હાઈકોર્ટના ચીફ જસ્ટિસનું પદ સંભાળ્યું નથી. સુપ્રીમ કોર્ટમાં બઢતી મેળવતા પહેલા તેમણે દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં જસ્ટિસ તરીકે સેવા આપી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશોના વરિષ્ઠતાના નિયમ મુજબ, જસ્ટિસ સંજીવ ખન્ના નવેમ્બર 2024માં સાત મહિનાની મુદત માટે ભારતના આગામી મુખ્ય ન્યાયાધીશ (CJI) બનવા માટે આગળ છે. સંજીવ ખન્ના, 18 જાન્યુઆરી 2019ના રોજ ભારતના સર્વોચ્ચ અદાલતના ન્યાયાધીશ તરીકે પ્રમોટ થયા, 13 મે 2025 ના રોજ નિવૃત્ત થવાના છે.

14 મે 1960ના રોજ જન્મેલા જસ્ટિસ સંજીવ ખન્નાએ દિલ્હીની પ્રતિષ્ઠિત મોર્ડન સ્કૂલમાંથી સ્કૂલનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો હતો. તેમણે દિલ્હી યુનિવર્સિટીના કેમ્પસ લો સેન્ટરમાં કાયદાનો અભ્યાસ કર્યો. સ્નાતક થયા પછી, તેમણે 1983માં દિલ્હીની બાર કાઉન્સિલમાં એડવોકેટ તરીકે પ્રવેશ મેળવ્યો. ત્યારબાદ તેણે દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં કરવેરા, આર્બિટ્રેશન, કોમર્શિયલ લો, પર્યાવરણીય કાયદો, તબીબી બેદરકારી કાયદો અને કંપની કાયદાની પ્રેક્ટિસ શરૂ કરી. તેમણે ફોજદારી કાયદાની બાબતોમાં વધારાના સરકારી વકીલ તરીકે દિલ્હી સરકારમાં પણ સેવા આપી હતી. જસ્ટિસ ખન્ના લગભગ સાત વર્ષ સુધી દિલ્હીના આવકવેરા વિભાગના વરિષ્ઠ સ્ટેન્ડિંગ કાઉન્સેલ પણ હતા. 2004માં, તેઓ દિલ્હી હાઈકોર્ટ, દિલ્હીમાં નાગરિક કાયદાની બાબતો માટેના સ્ટેન્ડિંગ કાઉન્સેલ તરીકે નિયુક્ત થયા હતા.

મીડિયા સૂત્રોના અહેવાલ મુજબ, જસ્ટિસ ખન્નાની 24 જૂન, 2005ના રોજ દિલ્હી હાઈકોર્ટના વધારાના ન્યાયાધીશ તરીકે અને ત્યાર પછી 20 ફેબ્રુઆરી, 2006ના રોજ કાયમી ન્યાયાધીશ તરીકે નિમણૂક કરવામાં આવી હતી. દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં જસ્ટિસ ખન્ના દિલ્હી જ્યુડિશિયલ એકેડમી, દિલ્હી ઈન્ટરનેશનલ આર્બિટ્રેશન સેન્ટર સાથે સંકળાયેલા હતા. તેમને 18 જાન્યુઆરી, 2019ના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટમાં બઢતી આપવામાં આવી હતી. જો વરિષ્ઠતાના નિયમનું પાલન કરવામાં આવે તો, તેઓ સંભવતઃ જસ્ટિસ સંજીવ ખન્ના, ભારતના 51મા CJI હશે અને નવેમ્બર 2024માં પદ સંભાળશે. જ્યારે સર્વોચ્ચ અદાલતમાં, જસ્ટિસ ખન્નાએ 65 ચુકાદાઓ લખ્યા છે, જે 275 બેન્ચમાંથી 26.6% છે જેનો તેઓ ભાગ છે. તેમના મહત્વના નિર્ણયોમાંનો એક મતદાર વેરિફાઈડ પેપર ઓડિટ ટ્રેલ્સ કેસ છે, જ્યાં સુપ્રીમ કોર્ટે ચૂંટણી પંચને VVPAT સ્લિપ મેચિંગ હેઠળના મતદાન મથકોની સંખ્યામાં વધારો કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. તેઓ અનામત, ટ્રિબ્યુનલના સુધારા અને આર્બિટ્રેટર્સ માટે ફીના ધોરણોમાં સુધારો સહિત સુપ્રીમ કોર્ટ સમક્ષ પડતર મુખ્ય બાબતો માટે બેન્ચ પર છે.