મતગણતરી કેવી રીતે થાય છે?કોને મતદાન કેન્દ્રમાં જવાની મંજૂરી,જાણો પૂર્ણ પ્રક્રિયા

લોકસભા ચૂંટણીની મતગણતરી શરૂ થવામાં હવે 24 કલાકથી પણ ઓછો સમય બાકી છે. EVMથી મતગણતરી પહેલા તેની સુરક્ષા કડક કરી દેવામાં આવી છે અને સ્ટ્રોંગ રૂમમાં કેન્દ્રીય દળો સહિત પોલીસ પણ તૈનાત કરવામાં આવી છે. અહીં તમને જણાવી દઈએ કે, લોકસભાની 543 સીટો માટે 19 એપ્રિલથી 1 જૂન વચ્ચે 7 તબક્કામાં ચૂંટણી યોજાઈ હતી. સામાન્ય ચૂંટણી 2024ની મતગણતરી પ્રક્રિયા 4 જૂને સવારે 8 વાગ્યે શરૂ થશે.

ચૂંટણી પંચ (ECI) ચૂંટણી યોજવા માટે ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM)નો ઉપયોગ કરે છે. ચૂંટણી પંચ ચાર સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં EVMનો ઉપયોગ કરી ચૂક્યું છે. ચૂંટણીમાં પારદર્શિતા વધારવા માટે, 2013માં EVMમાં વોટર વેરિફાઈડ પેપર ઓડિટ ટ્રેલ (VVPAT) સિસ્ટમ ઉમેરવામાં આવી હતી. VVPAT સાથે, પ્રિન્ટર જેવું મશીન મતદાન પ્રણાલી સાથે જોડાયેલ છે, જે હેઠળ મતદાર ઉમેદવારના નામનું બટન દબાવતાની સાથે જ આગામી દસ સેકન્ડમાં મશીનમાંથી ઉમેદવારના નામ અને રાજકીય પક્ષના ચિન્હની સ્લિપ બહાર આવે છે. અને સલામત બોક્સમાં પડે છે.

ચૂંટણી પંચ (ECI) ચૂંટણી પ્રક્રિયાની તારીખો જાહેર કરતાની સાથે જ મત ગણતરીની તારીખ વિશે માહિતી આપે છે. મતદાન પછી એક સ્ટ્રોંગ રૂમ બનાવવામાં આવે છે, જ્યાં EVMને કડક સુરક્ષા હેઠળ રાખવામાં આવે છે. મતોની ગણતરીની જવાબદારી રિટર્નિંગ ઓફિસર (RO)ની રહે છે, જે રાજ્ય સરકારની સલાહ પર ચૂંટણી પંચ દ્વારા નિયુક્ત કરવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટને લોકસભા ચૂંટણીમાં રિટર્નિંગ ઓફિસર બનાવવામાં આવે છે અને RO મત ગણતરી માટે યોગ્ય સ્થળ પસંદ કરે છે. મત ગણતરીની તારીખ અને સમય ચૂંટણી પંચ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે મત ગણતરી સવારે 8 વાગ્યાથી શરૂ થાય છે, પરંતુ ખાસ સંજોગોમાં રિટર્નિંગ ઓફિસરની સૂચનાથી સમય બદલી શકાય છે.

સૌ પ્રથમ, બેલેટ પેપર અને ઈલેક્ટ્રોનિકલી ટ્રાન્સમિટેડ પોસ્ટલ બેલેટ સિસ્ટમ (ETPBS)ના મતોની ગણતરી કરવામાં આવે છે. લગભગ અડધો કલાક જેટલો સમય લાગે છે અને તે પછી EVM મતોની ગણતરી શરૂ થાય છે. આ પછી, મતગણતરીનો પહેલો ટ્રેન્ડ આવવા લાગે છે, જે દરેક રાઉન્ડની મતગણતરી પછી રિટર્નિંગ ઓફિસર (RO) દ્વારા જાહેર કરવામાં આવે છે. તેને ચૂંટણી પંચની વેબસાઈટ પર પણ અપડેટ કરવામાં આવે છે.

કોઈપણ સંસદીય મતવિસ્તારના તમામ વિધાનસભા મત વિસ્તારોના મતો એક જ હોલમાં ગણાય છે. જો કે, સંસદીય મતવિસ્તારમાં મતોની ગણતરી એક કરતા વધુ જગ્યાએ થઈ શકે છે. મતગણતરીનાં કેટલા રાઉન્ડ થશે તેનો આધાર મતોની સંખ્યા અને EVM પર છે. મત ગણતરી દરમિયાન દરેક રાઉન્ડમાં 14 EVMમાંથી મતોની ગણતરી કરવામાં આવે છે. જો કે, જો કોઈ રાજ્યમાં લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ એકસાથે યોજવામાં આવે છે, તો વિધાનસભા ચૂંટણીના મતોની ગણતરી 7 ટેબલ પર થાય છે અને સંસદીય ચૂંટણીના મતો બાકીના 7 ટેબલ પર ગણવામાં આવે છે. આ વખતે ઓડિશા અને આંધ્રપ્રદેશમાં લોકસભાની સાથે જ વિધાનસભા ચૂંટણીના મતોની ગણતરી પણ કરવામાં આવશે.

મતદાન પછી, EVMને કડક સુરક્ષા હેઠળ સ્ટ્રોંગ રૂમમાં રાખવામાં આવે છે અને મતગણતરીના દિવસે સવારે 7 વાગ્યે રિટર્નિંગ ઓફિસર (RO) અને ચૂંટણી પંચના વિશેષ નિરીક્ષક સિવાયના તમામ ઉમેદવારો અથવા તેમના પ્રતિનિધિઓની હાજરીમાં તે રૂમનું તાળું ખોલવામાં આવે છે. આ પછી EVMના કંટ્રોલ યુનિટ (CU)ને કાઉન્ટિંગ ટેબલ પર લાવવામાં આવે છે અને યુનિક ID અને સીલ મેચ કરવામાં આવે છે. તે ઉમેદવારોના પોલિંગ એજન્ટને પણ બતાવવામાં આવે છે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયા દરમિયાન વીડિયોગ્રાફી કરવામાં આવે છે અને CCTV દ્વારા સર્વેલન્સ પણ રાખવામાં આવે છે.

યુનિક ID મેચ થયા પછી, કંટ્રોલ યુનિટમાં બટન દબાવતાની સાથે જ દરેક ઉમેદવારનો મત EVMમાં તેના નામની બાજુમાં દેખાવા લાગે છે. મતોની ગણતરી રિટર્નિંગ ઓફિસર (RO) દ્વારા નિયુક્ત કાઉન્ટિંગ ઓબ્ઝર્વર દ્વારા કરવામાં આવે છે. ઉમેદવારોની સાથે તેમના મતગણતરી એજન્ટો અને ચૂંટણી એજન્ટો પણ મતગણતરી હોલમાં હાજર છે.

મત ગણતરી દરમિયાન, કોઈપણ હોલમાં ઉમેદવાર વતી વધુમાં વધુ 15 એજન્ટો હાજર રહેવાની છૂટ છે. દરેક ટેબલ પર દરેક ઉમેદવાર માટે એક એજન્ટ હોય છે. આ સિવાય એક એજન્ટ રિટર્નિંગ ઓફિસર (RO) પાસે બેસે છે. કોઈપણ ખાસ પરિસ્થિતિમાં, જ્યારે ટેબલની સંખ્યા વધારવામાં આવે છે, ત્યારે ઉમેદવાર એજન્ટોની સંખ્યા પણ વધારી શકાય છે. ઉમેદવાર પોતે તેના એજન્ટની પસંદગી કરે છે અને પછી તેને સ્થાનિક ચૂંટણી અધિકારી દ્વારા મંજૂર કરવામાં આવે છે. આ પછી મતગણતરીનાં ત્રણ દિવસ પહેલા નામ અને ફોટોગ્રાફ સાથે એજન્ટોની યાદી બહાર પાડવામાં આવે છે.

ઈલેક્ટ્રિક વોટિંગ મશીન એટલે કે EVMથી મતોની ગણતરીની પ્રક્રિયા પૂર્ણ થયા પછી, VVPAT સાથે મેચિંગની પ્રક્રિયા શરૂ કરવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ EVMના પરિણામો ચકાસવા માટે કરી શકાય છે. ચૂંટણી પંચના જણાવ્યા અનુસાર, VVPATની ચકાસણી કાઉન્ટિંગ હોલની અંદર સ્થિત એક સુરક્ષિત VVPAT કાઉન્ટિંગ બૂથની અંદર કરવામાં આવે છે.

ચૂંટણી આચારના નિયમોના નિયમ 63 મુજબ, મતગણતરી પ્રક્રિયા પૂર્ણ થયા પછી, મતગણતરી કેન્દ્ર પર હાજર રિટર્નિંગ ઓફિસર (RO) પરિણામ પત્રકમાં દરેક ઉમેદવારને મળેલા મતનો ડેટા દાખલ કરે છે અને પરિણામ જાહેર કરે છે. આ પછી, વિજેતા ઉમેદવારને રિટર્નિંગ ઓફિસર દ્વારા વિજયનું પ્રમાણપત્ર આપવામાં આવે છે. પ્રમાણપત્ર આપ્યા પછી જ ઉમેદવારની જીત સુનિશ્ચિત થાય છે.

ચૂંટણીના પરિણામોની જાહેરાત પછી ઉપયોગમાં લેવાયેલા EVMને ફરીથી સ્ટ્રોંગ રૂમમાં રાખવામાં આવ્યા છે. EVMને ગણતરીના 45 દિવસ સુધી એક જ સ્ટ્રોંગ રૂમમાં રાખવામાં આવે છે અને પછી તેને મોટા સ્ટોર રૂમમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે છે. ચૂંટણી પંચ આ તમામ EVMનો ડેટા 6 મહિના સુધી સુરક્ષિત રાખે છે અને ત્યારપછી આ ડેટાને સુરક્ષિત રીતે ડમ્પ કરવામાં આવે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, આ EVMનો કોઈપણ ચૂંટણીમાં ઉપયોગ થતો નથી અને ડેટા ડમ્પ કર્યા પછી, EVM મશીનો ભવિષ્યની ચૂંટણીઓમાં ઉપયોગ માટે તૈયાર કરવામાં આવે છે.

નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ khabarchhe.com ન્યૂઝ સાથે.

તમે અમને ફેસબુક, ટ્વીટર, ટેલીગ્રામ, ઇન્સ્ટાગ્રામ અને યુ ટ્યુબ પર પણ લાઇક અને ફોલો કરી શકો છો.

લેટેસ્ટ ન્યૂઝ અપડેટ્સ તમારા ફોન પર સૌથી પહેલા મેળવવા માટે આજે જ ડાઉનલોડ કરો khabarchhe.com ની મોબાઇલ એપ્લિકેશન.