પેપ્સીકોએ ગુજરાતના ખેડૂતો પર કરેલા કેસનું જાણો શું થયું

પેપ્સિકો ઇન્ડિયા હોલ્ડિંગ્સ લિ., બટાકાના 4 ખેડૂતો અને આજે મોડાસાની જિલ્લા અદાલતમાં 5 ખેડૂતો સામેના તેના કેસમાં પ્રારંભિક સુનાવણીની માંગ કર્યા પછી કેસ ખેંચી લીધા છે. કંપનીએ સાબરકાંઠા જિલ્લાના ખેડૂતો સામે એપ્રિલ, 2019ના રોજ ખેડૂતો સામે દાખલ કરવામાં આવેલા ગુના પરત ખેંચવાની અરજી કરી હતી. હવે ભારત સરકારની જવાબદારી છે જે ખેડૂતોના અધિકારોને સમર્થન આપવા માટે પગલાં લેવાની. ખેડૂતોના વકીલ આનંદ યાજ્ઞિકે જણાવ્યું હતું કે ભાગ્યે જ એવું થાય છે કે બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીઓએ દાવો પરત ખેંચ્યો હોય. પેપ્સીકોએ સાબરકાંઠાના ખેડૂતો સામે નહીં પણ અરવલ્લી અને બનાસકાંઠા સામે પણ પેપ્સિકોનો દાવો પાછો ખેંચી લીધો છે. ભારતનો કાયદો ખેડૂતો પણ નોંધાયેલા બીજનો ઉપયોગ કરવા અને ઉત્પાદન કરવા માટે પરવાનગી આપે છે. એકમાત્ર અપવાદ એ છે કે ખેડૂતો કોઈપણ પ્રકારના બ્રાન્ડિંગ અથવા લેબલિંગ માટે રજિસ્ટર્ડ બીજ વેચવાનું વિચારે.

પેપ્સીકો ઇન્ડિયાએ ફેબ્રુઆરી 2012 માં પ્લાન્ટની વિવિધતાઓ અને ખેડૂતોના અધિકારોના રક્ષણ માટે ચોક્કસ બટાકાની વિવિધતાની નોંધણી માટે અરજી કરી હતી, ત્યારે તેણે જાહેરાત કરી હતી કે તે પીપીએવી અને એફઆર એક્ટ 2001 ના તમામ જોગવાઈઓ અને દિશાનિર્દેશોનું પાલન કરશે. ત્યારબાદ સેક્શન 39 (1) (iv) અને તેમાં ભારતના ખેડૂતોના અધિકારોનો અર્થ છે. હવે સરકારની મદદથી 'વિવિધતાને સુરક્ષિત કરવા માટે લાંબા ગાળાના યોગ્ય ઉકેલ' શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે, એમ કોપીંડિએક્ટર કપિલભાઈ શાહે જણાવ્યું હતું. બીજ અધિકારી મંચ ખેડૂતોની બીજ સાર્વભૌમત્વને સુરક્ષિત કરલા લડત ચાલુ રાખશે.

કાયદો સ્પષ્ટ છે. જો સરકાર ખેડૂતોને મદદ કરવા માંગે છે, તો તેણે પેપ્સીકો ઇન્ડિયા પાસેથી બાહેંધરી લેવી જોઈએ કે હવે પછી ક્યારેય તે ખેડૂતો સામે ગુના નહીં નોંધે.

પાયા વગરના ગુના નોંધીને માત્ર ખેડૂતોને હેરાન કરવા માટે અને ગભરાટ ફેલાવવા માટે પેપ્સીકોએ હવે સ્વીકારવું જોઈએ કે કાયદામાં આપેલા ખેડૂતોના હક્કોને હવે તે ક્યારેય આ રીતે પડકારશે નહીં. ખેડૂતોની જાહેમાં માફી માંગવી જોઈએ અને વળતર આપવું જોઈએ.તેમ ખેડૂત સાથે જોડાયેલી સંસ્થાઓએ જાહેર કર્યું હતું. ગુજરાતના દાવો કરેલા બટાકાની ખેડૂતો સુધી મર્યાદિત નથી, પરંતુ ભારતના તમામ ખેડૂતો માટે છે. ગુજરાત સરકાર પર જાહેર નિવેદન રજૂ કરવા માટે આવે છે કે તે ખેડૂતોની બીજની સ્વતંત્રતાઓને કોઈપણ દ્વારા અગલ કરવામાં નહીં આવે. કાયદા ખેડૂતોની તરફેણમાં અને બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીઓની જવાબદારી વધારવા માટે ગુજરાત સરકારે બનાવવા જોઈએ.