ઉત્તર ભારતમાં શીત લહેરનો પ્રકોપ ખૂબ જ ઝડપથી વધી રહ્યો છે. કોલ્ડવેવના કારણે વધારે ઠંડી પડી રહી છે. ઠંડીમાં વધારો થતાં દેશના અનેક વિસ્તારોમાંથી હૃદયરોગના દર્દીઓ અને હાર્ટ એટેકના કેસમાં વધારો થવાના અહેવાલો છે. ઉત્તર પ્રદેશના કાનપુરની હોસ્પિટલમાં એક દિવસમાં 723 હૃદયરોગના દર્દીઓને દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. જેમાંથી 40થી વધુ દર્દીઓની હાલત ગંભીર હતી.
હાર્ટ ઈન્સ્ટિટ્યૂટના તબીબોએ જણાવ્યું હતું કે, ગત દિવસે 723 દર્દીઓમાંથી 39ના ઓપરેશન કરવાના હતા. જ્યારે, સારવાર દરમિયાન સાત લોકોના મોત થયા હતા. તેમજ હાર્ટ અને બ્રેઈન એટેકના કારણે શહેરમાં એક દિવસમાં 25 લોકોના મોત થયા છે. જેમાંથી 17 હૃદયરોગના દર્દીઓ કાર્ડિયોલોજીની ઈમરજન્સીમાં પણ પહોંચી શક્યા નથી. તેને ચક્કર આવ્યા, બેહોશ થયા અને મૃત્યુ પામ્યા.
દર વર્ષે શિયાળામાં હાર્ટ એટેકના કેસમાં વધારો થાય છે. તબીબોનું કહેવું છે કે, ઠંડીમાં અચાનક બ્લડપ્રેશર વધી જવાથી નસોમાં લોહીના ગઠ્ઠા બનવા લાગે છે. આ જ કારણ છે કે હાર્ટ એટેક અને બ્રેઈન એટેક આવે છે.
આ રીતે સમજી શકાય છે કે, આ ઋતુમાં રક્તવાહિનીઓ સંકોચાઈ જવાને કારણે શરીરમાં લોહીનો પ્રવાહ બરાબર નથી રહેતો. જેના કારણે હૃદય પર વધુ દબાણ આવે છે અને હાર્ટ એટેકની સ્થિતિ સર્જાય છે. ઠંડા હવામાનમાં, નસો વધુ સંકોચાય છે અને સખત બને છે. આ નસોને ગરમ અને સક્રિય કરવા માટે લોહીનો પ્રવાહ વધી જાય છે, જેનાથી બ્લડ પ્રેશર પણ વધી જાય છે. બ્લડ પ્રેશર વધવાથી હાર્ટ એટેકનું જોખમ પણ વધી જાય છે.
આ સિવાય, સૂતી વખતે શરીરની ગતિવિધિઓ ધીમી પડી જાય છે. BP અને શુગર લેવલ પણ ઘટે છે. પરંતુ ઉઠતા પહેલા પણ શરીરની ઓટોનોમિક નર્વસ સિસ્ટમ તેને સામાન્ય સ્થિતિમાં લાવવાનું કામ કરે છે. આ સિસ્ટમ દરેક સિઝનમાં કામ કરે છે. પરંતુ ઠંડીના દિવસોમાં દિલને આ માટે વધુ મહેનત કરવી પડે છે. આ કારણે જેમને હ્રદયરોગ છે તેમને હાર્ટ એટેકનો ખતરો વધી જાય છે.
શિયાળા દરમિયાન સામાન્ય રીતે દરેક વ્યક્તિની શારીરિક પ્રવૃત્તિ ઘટી જાય છે, જે ખોટું છે. ખાસ કરીને હૃદયના દર્દીઓએ શિયાળામાં સક્રિય રહેવું જ જોઈએ. જો તમે દરરોજ 30 થી 40 મિનિટ ચાલશો તો તેનાથી તમારા હૃદયની તંદુરસ્તી સુધરશે અને હાર્ટ એટેકનું જોખમ ઘટશે.
જે વૃદ્ધો પહેલાથી જ હ્રદયરોગથી પીડિત છે તેઓએ ખાસ કરીને આ ઋતુમાં તેમના સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ. તેઓએ તેમના કોલેસ્ટ્રોલ અને બ્લડ પ્રેશર પર નજર રાખવી જોઈએ. આ સાથે વ્યક્તિએ તણાવમુક્ત જીવન જીવવું જોઈએ. આ સિવાય ઘરમાં રહીને થોડી ઘણી શારીરિક પ્રવૃત્તિ પણ કરવી જોઈએ.
ખાસ કરીને શિયાળામાં બહાર જતા પહેલા દારૂનું સેવન ન કરો. આવું કરવું હૃદયરોગના દર્દીઓ માટે પણ નુકસાનકારક સાબિત થઈ શકે છે. આલ્કોહોલ અને ધૂમ્રપાનને કારણે તમારું બ્લડ પ્રેશર અનિયંત્રિત થઈ શકે છે, જેનથી હાર્ટ એટેકનું જોખમ વધે છે.
વજન વધવું તમારા હૃદય માટે હાનિકારક હોઈ શકે છે. સ્થૂળતા એ કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર સમસ્યાઓ માટે નોંધપાત્ર જોખમી પરિબળ છે. એટલા માટે શિયાળામાં તમારા વજનનું ધ્યાન રાખો.
શિયાળામાં હૃદયના દર્દીઓએ પોતાના આહારનું ધ્યાન રાખવું પણ જરૂરી છે. તમારા આહારમાં પોષક તત્વોથી ભરપૂર ખોરાકનો સમાવેશ કરો.
પોટેશિયમથી ભરપૂર ફળો અને શાકભાજી, જેમ કે ખાટા ફળો અને લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી તમારા બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. તમને તેમાંથી ફાઈબર પણ મળે છે જે કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તેનાથી હ્રદય રોગનો ખતરો ઓછો થાય છે.
આ સિવાય હૃદયરોગથી પીડિત લોકોએ શિયાળામાં ડ્રાયફ્રૂટ્સનું સેવન કરવું જ જોઈએ. સુકા ફળો અને બદામ હૃદય સંબંધિત રોગોના જોખમને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તે ફક્ત તમારા લોહીમાં ચરબીને સંતુલિત રાખવામાં મદદ કરે છે, પરંતુ હાનિકારક કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરવામાં પણ મદદ કરે છે.
કાર્ડિયોલોજી વિભાગના ડાયરેક્ટર પ્રોફેસર વિનય ક્રિષ્ના કહે છે કે, હૃદયના દર્દીઓને કોલ્ડ વેવમાં ઠંડીથી બચાવવું જોઈએ. જરૂર પડે ત્યારે જ બહાર નીકળો. તમારા કાન, નાક અને માથું ગરમ કપડાંથી ઢાંકો. બીજી તરફ, 60 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોએ ઠંડીની લહેરમાં બહાર ન જવું જોઈએ.
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, દેશમાં હૃદય રોગ અને હાર્ટ એટેકના કેસોમાં ઝડપથી વધારો થયો છે. હ્રદય રોગ પણ ઘણી હદ સુધી આપણી જીવનશૈલી સાથે સંબંધિત છે. અહીં ધ્યાન આપવાવાળી વાત એ છે કે, મોટા ભાગના લોકો ઊંઘતી વખતે હાર્ટ એટેકનો શિકાર બને છે. છેલ્લા કેટલાક સમયથી આવા ઘણા કિસ્સાઓ સામે આવ્યા છે જેમાં ઊંઘમાં હાર્ટ એટેકના કારણે લોકોના મોત થયા છે. આમાં પણ મોટાભાગના લોકોને સવારે 4 થી 6 વચ્ચે હાર્ટ એટેક આવ્યો હતો.
સ્પેનમાં કરવામાં આવેલ એક સંશોધન સૂચવે છે કે, સવારે ત્રણ-ચાર વાગ્યે અને તે પછી હૃદયરોગનો હુમલો આવવાનું કારણ એ હોઈ શકે છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન PAI-1 કોષો શરીરમાં વધુ સક્રિય થઈ જાય છે, જે લોહીના ગંઠાવાનું ભંગાણ અટકાવે છે. લોહીમાં જેટલા વધુ PAI-1 કોષો હોય છે, તેટલું લોહીના ગંઠાવાનું જોખમ વધારે હોય છે, જે હાર્ટ એટેક તરફ દોરી જાય છે. હૃદય આખા શરીરમાં લોહી પહોંચાડવાનું કામ કરે છે. આ ઉપરાંત, તે આ કોષો સાથે પણ વ્યવહાર કરે છે. આ કારણોસર, હૃદય પર ઘણું દબાણ આવી જાય છે. આ સિવાય આરામ (ઊંઘ)ની અવસ્થામાં રક્તવાહિનીઓ થોડી સંકોચાઈ જતી હોય છે. જેના કારણે હૃદય તરફ જતો લોહીનો પુરવઠો પ્રભાવિત થતો હોય છે.
-recovered.jpg)
15.jpg)
