ટેલિવિઝન સમાચારોમાં ગૂંગળામણને કારણે કારમાં એક માસૂમના હૃદયદ્રાવક મૃત્યુથી વ્યથિત, ઇન્ટરમીડિએટ વિદ્યાર્થિની દક્ષાયની પાંડેએ કાર સુરક્ષા સિસ્ટમનું એવું સૈદ્ધાંતિક મોડેલ તૈયાર કર્યું છે, જેને જોઈને અને સાંભળીને આખી દુનિયા આશ્ચર્યચકિત થઈ ગઈ છે. પ્રતિષ્ઠિત સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટી, કેલિફોર્નિયા, USAએ તેને ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે 100 ટકા શિષ્યવૃત્તિ આપી છે. 17 વર્ષની દક્ષાયની સપ્ટેમ્બર 2023માં બાયો એન્જિનિયરિંગ અને આંત્રપ્રિન્યોરશિપનો અભ્યાસ કરવા માટે ત્યાં જશે.
મૌના દોહરીઘાટના ખેડૂત દિગ્વિજય નાથ પાંડેની પુત્રી દક્ષાયનીએ દોહરીઘાટની પ્રાથમિક શાળામાંથી પાંચમા ધોરણ સુધી અભ્યાસ કર્યો છે. આ પછી, તેમણે વિદ્યાજ્ઞાન શાળા, સીતાપુરની પ્રવેશ પરીક્ષા પાસ કરી, જે ગ્રામીણ વિસ્તારોના આર્થિક રીતે નબળા પરિવારોના હોશિયાર વિદ્યાર્થીઓને નિવાસી શિક્ષણ પૂરું પાડે છે.
દક્ષાયની 11મા ધોરણમાં હતી જ્યારે તેણીએ તેના શિક્ષકોના માર્ગદર્શન હેઠળ 'મિશન પ્રોટેક્ટર' નામના MQ-135 સેન્સર પર આધારિત કાર સુરક્ષા સિસ્ટમ પર કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. આ સેન્સર કાર્બન ડાયોક્સાઇડ માટે અત્યંત સંવેદનશીલ છે. તેનું પ્રોટેક્શન મોડલ માઇક્રોકન્ટ્રોલર અને સર્વો મોટર સાથે જોડાયેલ છે. કારમાં કાર્બન ડાયોક્સાઇડનું સ્તર વધતાની સાથે જ સેન્સર સર્વો મોટરને એલર્ટ મેસેજ મોકલે છે. સર્વો મોટર ઝડપથી ફરવા લાગે છે અને કારની બારીઓ આપોઆપ ખુલી જાય છે અને ગૂંગળામણથી મૃત્યુની સંભાવનાને દૂર કરે છે. દક્ષાયનીએ ઓટોમોટિવ સિક્યોરિટી સિસ્ટમ માટે પેટન્ટ માટે અરજી કરી દીધી છે.
પિતા દિગ્વિજય નાથ પાંડેએ જણાવ્યું કે, IIT દિલ્હીમાં આયોજિત 75 નેશનલ આઈડિયાથાન-2021માં દક્ષાયનીનું મોડલ ભારતમાં પ્રથમ ક્રમે રહ્યું હતું. ઇવોલ્ટ નામની ઓટો કંપનીએ પણ દક્ષાયનીને તેના બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર તરીકે નિયુક્ત કરવાની ઓફર પણ કરી હતી. તેણે જણાવ્યું કે 12માની પરીક્ષા આપ્યા બાદ દક્ષાયની કેલિફોર્નિયા જવા રવાના થશે. દક્ષાયનીએ કહ્યું કે, તે ઇચ્છે છે કે તમામ કારમાં આ સસ્તું કાર પ્રોટેક્શન સિસ્ટમ લગાવવામાં આવે, જેથી કરીને ફરી કોઈ નિર્દોષ વ્યક્તિનું મોત ન થાય. હાલમાં તે એક પ્રોજેક્ટ 'જેનીસાયન્સ' પર કામ કરી રહી છે. તે બોક્સમાં એક પ્રયોગશાળા છે, જે વિદ્યાર્થીને વાસ્તવિક પ્રયોગશાળામાં ગયા વિના જ વિજ્ઞાન શીખવામાં મદદ કરશે.
તેના સેટઅપ વિશે વાત કરતા, દક્ષાયની પાંડેએ કહ્યું, 'જ્યારે મેં સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીની વેબસાઇટ પર લોગ ઇન કર્યું, ત્યારે મને મારી પસંદગી વિશે માહિતી મળી. આ મારી સાથે અત્યાર સુધીની સૌથી સારી બાબત છે. હવે હું મારા સપનાની યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરવા જઈશ.
દક્ષાયની પાંડેની માતા રીમા પાંડેએ કહ્યું, 'અમારી આર્થિક સ્થિતિ એવી નહોતી કે અમે અમારી દીકરીને વિદેશ ભણવા મોકલી શકીએ. દીકરી અમેરિકા જવાથી અમે ખૂબ જ ખુશ છીએ. અમે ઈચ્છીએ છીએ કે દીકરી ત્યાંથી ભણે અને આખા દેશનું નામ રોશન કરે. તે માત્ર 2-3 કલાક જ સૂતી હતી અને એકલી પોતાની જાત સાથે વાતો કરતી રહેતી હતી. હું તેને કહેતી હતી કે તું પાગલ થઈ જશે. જેના પર તે હંમેશા મને કહેતી કે મા, હું કંઈક કરી બતાવીશ.
15.jpg)
