એક તરફ યુવતીના લગ્નની જાન નીકળી રહી હતી, તો બીજી તરફ પરિવારજનો તેની અંતિમયાત્રા કાઢી રહ્યા હતા. જીવનભર તેની સાથે રહેવાનું વચન આપીને દીકરી તેના પતિ સાથે અગ્નિના ફેરા લગાવી રહી હતી, તો બીજી તરફ તેનો પરિવાર તે જ અગ્નિમાં તેનો ફોટો સળગાવીને તેના અંતિમ સંસ્કાર કરી રહ્યો હતો. એક તરફ પતિનો હાથ પકડીને તે નવા જીવનમાં પ્રવેશી રહી હતી તો બીજી તરફ પરિવારજનો તેનું પિંડદાન કરી રહ્યા હતા. જ્યારે તેણે તેના સાસરિયાના ઘરે પગ મૂક્યો ત્યારે તેના માતાપિતાએ તેના મૃત્યુની જાહેરાત કરી. તેનું શ્રાદ્ધ કરવામાં આવ્યું હતું અને તેરમીના ભોજનનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. ભોજન સમારંભમાં છોકરીનો ફોટો રાખવામાં આવ્યો હતો, તેના પર માળા મૂકવામાં આવી હતી અને ફૂલો અર્પણ કરવામાં આવ્યા હતા. ગામમાં પોસ્ટર લગાવવામાં આવ્યા હતા જેમાં જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું કે તેમની પુત્રી મરી ગઈ છે.
લવ મેરેજ કરનાર યુવતીના અગ્નિસંસ્કારનો મામલો કેન્દ્રપાડાના ઔલ પોલીસ સ્ટેશન વિસ્તારનો છે. અહીંના દેમલ ગામના મુના મલિકની પુત્રી દીપાંજલી મલિક (20)ને રાજેન્દ્ર મલિક (23) નામના છોકરા સાથે અફેર હતું. બંને ઘણા વર્ષોથી એકબીજાને પ્રેમ કરતા હતા. બંને લગ્ન કરવા માંગતા હતા પરંતુ તેમના પરિવારજનોને તે મંજૂર ન હતું. આખરે દીપાંજલિએ તેના પ્રેમી રાજેન્દ્ર મલિક સાથે 28 ઓગસ્ટે એક મંદિરમાં લગ્ન કરી લીધા.
દીકરીના પરિવારની મરજી વિરુદ્ધ લગ્ન કરવાને કારણે દીપાંજલિના માતા-પિતા તેનાથી નારાજ થઈ ગયા હતા. તેઓએ તેની સાથેના સંબંધો તોડી નાખ્યા અને તેને 'મૃત' જાહેર કરી. દીપાંજલિના પિતા મુના મલિકે કહ્યું, 'અમારી દીકરી રાજેન્દ્ર સાથે ભાગી ગઈ હતી. અમે તેની વિરુદ્ધ ઔલ પોલીસ સ્ટેશનમાં FIR નોંધાવી છે. પોલીસને ખબર પડી અને અમારી દીકરી અમને સોંપી. પરંતુ દીપાંજલિએ બળવો કર્યો અને ગામના મંદિરમાં રાજેન્દ્ર સાથે લગ્ન કર્યા. આનાથી મને ખૂબ જ દુઃખ થયું છે. અમે તેના અંતિમ સંસ્કાર કરી દીધા છે અને હવે તે અમારા માટે મરી ગઈ છે.'
મલિકે કહ્યું, 'તેણે સમગ્ર પરિવારને શરમમાં નાખી દીધો હતો. અમે 'પિંડ દાન' કર્યું અને 'દશહા ભોજન' (કોઈ વ્યક્તિના મૃત્યુ પછી આયોજિત થનારું ભોજન)નું આયોજન કર્યું અને સમાજમાં જાહેર કર્યું કે અમારી પુત્રી અમારા માટે મૃત્યુ પામી છે. અમે એક યોગ્ય યુવક સાથે તેના લગ્નનું સપનું જોયું. પરંતુ તેણે અમારી વાત ન માની અને અમારી સંમતિ વિના લગ્ન કરી લીધા.'
દીપાંજલિએ કહ્યું કે, મારી લગ્નની ઉંમર થઇ ગઈ હતી. મેં સાચો નિર્ણય લીધો છે. જોકે, છોકરાના માતા-પિતા પુત્રવધૂના આગમનથી ખૂબ જ ખુશ છે. તેમણે લગ્નનું આયોજન કર્યું અને બંનેના લગ્ન કરાવ્યા. લગ્ન પરંપરાગત રીત રિવાજ મુજબ થયા હતા. રાજેન્દ્રના પિતા અનંત મલિકે કહ્યું, 'મારા દીકરાએ કોઈ ખોટું કર્યું નથી. અમે દીપાંજલિને અમારી વહુ તરીકે ખુશીથી સ્વીકારી છે.'
કેન્દ્રપાડાના માનવાધિકાર કાર્યકર્તા અમરબરા બિસ્વાલે કહ્યું, 'છોકરો અને છોકરી બંને પુખ્ત છે. છોકરી 18 વર્ષની થઈ જાય પછી પોતાની મરજી મુજબ લગ્ન કરવા ભાગી જાય એમાં કંઈ ખોટું નથી. યુવતીના પરિવારજનોને તેના અંતિમ સંસ્કાર કરવાનો કોઈ અધિકાર નથી. તેમણે તેના અગ્નિસંસ્કાર કરીને, તેનું અપમાન કર્યું અને તેના માનવ અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે.'
15.jpg)
