મુસ્લિમ પક્ષને રાહત, સર્વે પર પ્રતિબંધ,જાણો સુનાવણી દરમિયાન SCમાં કોણે શું કહ્યુ

સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે વારાણસીમાં જ્ઞાનવાપી મસ્જિદના ASI સર્વે પર 2 દિવસ માટે એટલે કે 26 જુલાઈના રોજ સાંજે 5 વાગ્યા સુધી રોક લગાવી દીધી છે. SCના આ નિર્ણયને મુસ્લિમ પક્ષ માટે થોડી રાહત માનવામાં આવી રહી છે. આ બે દિવસમાં મુસ્લિમ પક્ષ જિલ્લા ન્યાયાધીશ A.K. વિશ્વેશના નિર્ણયને હાઈકોર્ટમાં પડકારશે, જેમાં જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ સંકુલના ASI સર્વેનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો.

હકીકતમાં, જિલ્લા ન્યાયાધીશ A.K. વિશ્વેશે શુક્રવારે મસ્જિદ પરિસરનો વૈજ્ઞાનિક સર્વે કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. ASIએ સર્વેનો રિપોર્ટ 4 ઓગસ્ટ સુધીમાં વારાણસીની જિલ્લા અદાલતમાં જમા કરાવવાનો હતો. આ આદેશ બાદ ASIની ટીમ સર્વે કરવા માટે સોમવારે સવારે 7 વાગ્યે જ્ઞાનવાપી પહોંચી હતી. પરંતુ મુસ્લિમ પક્ષે આ સર્વે પર પ્રતિબંધ મૂકવાની માગણી સાથે સુપ્રીમ કોર્ટનો સંપર્ક કર્યો હતો. બે દિવસ માટે સર્વે પર પ્રતિબંધ મૂકતા કોર્ટે મસ્જિદ કમિટીને હાઈકોર્ટનો સંપર્ક કરવા જણાવ્યું છે.

ચીફ જસ્ટિસ D.Y. ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ J.B. પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બેન્ચે જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ કમિટીની તાકીદની અરજી પર સુનાવણી કર્યા બાદ આ આદેશ આપ્યો હતો. સુનાવણી દરમિયાન, ASIએ કોર્ટને કહ્યું કે, તેઓ ઓછામાં ઓછા એક અઠવાડિયા સુધી જ્ઞાનવાપી સાઇટ પર ખોદકામ કરવાની કોઈ યોજના નથી. જો કે, વારાણસી ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટે મસ્જિદને નુકસાન પહોંચાડ્યા વિના ખોદવાની મંજૂરી આપી હતી.

આ અગાઉ, જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ સમિતિ તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ હુઝેફા અહમદીએ બેન્ચને જણાવ્યું હતું કે, જિલ્લા અદાલતે શુક્રવારે સાંજે આદેશ પસાર કર્યો હતો અને અપીલ માટે કોઈ પણ સમય આપવામાં આવે તે પહેલાં આજે સવારે સર્વેની કાર્યવાહી શરૂ થઈ ગઈ છે, જોકે સત્તાવાળાઓને કહેવામાં આવ્યું હતું કે, આ મામલો આજે સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવશે. અહમદીએ જણાવ્યું હતું કે માળખું ખોદવાથી ખુબ મોટું નુકસાન થશે.

આના પર CJI ચંદ્રચુડે પૂછ્યું કે, જિલ્લા કોર્ટના આદેશ સામે હાઈકોર્ટનો દરવાજો કેમ ન ખખડવામાં આવ્યો. તેના પર અહમદીએ કહ્યું કે, આ આદેશ સુપ્રીમ કોર્ટના અગાઉના આદેશનું ઉલ્લંઘન છે, જેમાં જ્ઞાનવાપી મસ્જિદની વૈજ્ઞાનિક તપાસને સ્થગિત કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો.

અહમદીએ કોર્ટને કહ્યું કે, મસ્જિદ સમિતિની જાળવણીને પડકારતી અરજી સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે, આ સ્થિતિમાં સર્વેની કાર્યવાહીને મંજૂરી આપી શકાય નહીં. આ અંગે હિંદુ પક્ષ તરફથી હાજર રહેલા એડવોકેટ શ્યામ દિવાને કહ્યું હતું કે, સુપ્રીમ કોર્ટનો અગાઉનો આદેશ જે વિસ્તારમાં કથિત શિવલિંગ મળી આવ્યો હતો તેના સંદર્ભમાં પસાર કરવામાં આવ્યો હતો અને નવા આદેશમાં તે વિસ્તારને બાકાત રાખવામાં આવ્યો છે.

ભારતના સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ કોર્ટને જણાવ્યું હતું કે, અગાઉનો આદેશ બંધારણની કાર્બન ડેટિંગ સાથે સંબંધિત હતો, જે એક પક્ષ 'શિવલિંગ' અને બીજો પક્ષ 'ફુવારો' હોવાનો દાવો કરે છે. SGએ જણાવ્યું હતું કે, અગાઉના આદેશના સંદર્ભમાં સંરચનાને સંભવિત નુકસાન અંગે ચિંતા હતી, જ્યારે નવો ઓર્ડર કોઈપણ આક્રમક પ્રક્રિયા સાથે સંબંધિત નથી.

અહમદીએ આ દાવાને નકારી કાઢ્યો અને કહ્યું કે, ASIએ ખોદકામ શરૂ કરી દીધું છે. તેમણે કહ્યું કે ક્રમમાં 'ખોદવા' શબ્દનો ખાસ ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. દિવાને જોકે કહ્યું હતું કે, ઓર્ડરમાં માત્ર ગ્રાઉન્ડ પેનેટ્રેટિંગ રડાર (GPR) જેવી બિન-આક્રમક પ્રક્રિયાઓનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.

આ સમયે ખંડપીઠે SGને ASI પાસેથી જવાબ માંગવા કહ્યું હતું. સોલિસિટર જનરલે ASI પાસેથી માહિતી લીધા બાદ કોર્ટને કહ્યું કે, સ્ટ્રક્ચરની એક ઈંટ પણ હટાવવામાં આવશે નહીં. માત્ર પ્રાથમિક સર્વે કરવામાં આવી રહ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે હમણાં માત્ર માપન, ફોટોગ્રાફી ચાલી રહી છે. ઓછામાં ઓછા એક અઠવાડિયા સુધી એક પણ ઈંટને સ્પર્શ કરવામાં આવશે નહીં.

ખંડપીઠે મુસ્લિમ પક્ષને જિલ્લા કોર્ટના નિર્ણય સામે હાઈકોર્ટમાં જવાની મંજૂરી આપી હતી. જો કે, અહમદીએ આદેશ પર સ્ટે મૂકવાની વિનંતી કરી હતી. તેણે કહ્યું, સ્ટ્રક્ચર બગાડવાની શું ઉતાવળ છે? 1500ના દાયકાથી આ રચનાનો ઉપયોગ મસ્જિદ તરીકે કરવામાં આવે છે.

અહમદીની અરજી પર, CJIએ કહ્યું કે, બેન્ચ બે દિવસ સુધી યથાસ્થિતિનો આદેશ આપશે. આ અંગે વાંધો ઉઠાવતા દિવાને જણાવ્યું હતું કે, પૂર્વ-નિર્ધારિત હુકમ ન્યાયી અને સંતુલિત હતો, કારણ કે, તેમાં તમામ પક્ષોની ચિંતાઓને ધ્યાનમાં રાખવામાં આવી હતી.