ગુજરાતમાં કરોડોનું ડ્રગ્સ પકડાય છે, આપણા બાળકો આના રવાડે ચઢ્યા તો જવાબદાર કોણ?

ગુજરાતમાં છેલ્લા કેટલાક સમયથી ડ્રગ્સની હેરફેર અને તેના પકડાવાના સમાચાર સતત સામે આવી રહ્યા છે. કરોડો રૂપિયાની કિંમતના નશીલા પદાર્થો પકડાતા હોવાની ઘટનાઓએ સમાજમાં ચિંતાનું વાતાવરણ ઊભું કર્યું છે. આવી પરિસ્થિતિમાં એક મહત્ત્વનો પ્રશ્ન ઉભો થાય છે કે... જો આપણા બાળકો અને યુવાનો આ ડ્રગ્સના રવાડે ચઢી જાય તો તેના માટે જવાબદાર કોણ ગણાય? આપણે પોતે, સરકાર, આ ગેરકાયદે વેપાર કરનારા લોકો કે પછી આ બધા જ? આ મુદ્દાને તટસ્થ રીતે સમજવા માટે આપણે દરેક પાસાને ધ્યાનથી સમજવાનો પ્રયાસ કરવો પડશે.

પહેલું પાસું છે આપણી પોતાની જવાબદારી. એક જવાબદાર નાગરિક તરીકે આપણે આપણા બાળકો અને યુવાનોને કેવા સંસ્કાર, શિક્ષણ અને માર્ગદર્શન આપીએ છીએ? ઘણીવાર માતાપિતા અને સમાજનું ધ્યાન બાળકોની ભૌતિક જરૂરિયાતો પૂરી કરવા પર હોય છે પરંતુ તેમના મન અને વિચારોને સાચી દિશા આપવાનું ભૂલી જવાય છે. નશાખોરીની શરૂઆત ઘણીવાર જિજ્ઞાસા, મિત્રો સાથીઓનું દબાણ કે માનસિક તણાવમાંથી થાય છે. જો આપણે ઘરમાં ખુલ્લામને વાતચીતનું વાતાવરણ ન ઊભું કરીએ, બાળકોને નશાના જોખમો વિશે ન સમજાવીએ તો તેઓ નશાખોરીના ખોટા રસ્તે ચઢી જવાની શક્યતા વધે છે.

બીજું પાસું છે સરકારની ભૂમિકા.

ગુજરાતના દરિયાકાંઠે ડ્રગ્સની હેરફેર થતી હોવાની ઘટનાઓ દર્શાવે છે કે આ એક આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરનો મુદ્દો છે. સરકાર અને તેની એજન્સીઓ દ્વારા ડ્રગ્સ પકડવામાં આવે છે એ નિશ્ચિતપણે સકારાત્મક પગલું છે પરંતુ પ્રશ્ન એ છે કે આટલા મોટા પાયે ડ્રગ્સ રાજ્યમાં કેવી રીતે પ્રવેશે છે? કયા બને છે? કોણ બનાવે છે? સરહદોની સુરક્ષા, દેખરેખ અને કાયદાનો અમલ કેટલો અસરકારક છે? ઉપરાંત નશામુક્તિ કેન્દ્રો અને જાગૃતિ અભિયાનોની પહોંચ અને અસર પણ મર્યાદિત જણાય છે. સરકારની જવાબદારી માત્ર ગુનેગારોને પકડવા સુધી નથી પણ નશાની સમસ્યાને મૂળમાંથી નાબૂદ કરવાની પણ છે. જો આ દિશામાં પૂરતું ધ્યાન ન આપવામાં આવે તો સરકાર પર પણ આંગળી ચીંધાય તે સ્વાભાવિક છે.

ત્રીજું પાસું છે ડ્રગ્સનો વેપાર કરનારા લોકો.

આ લોકો પૈસાની લાલચમાં સમાજના ભવિષ્યને જોખમમાં મૂકી રહ્યા છે. તેઓ નશીલા પદાર્થોનું ઉત્પાદન, હેરફેર અને વેચાણ કરીને યુવાનોને નશાના રવાડે ધકેલે છે. આવા લોકો સીધી રીતે આ સમસ્યાનું મુખ્ય કારણ છે કારણ કે તેમના વિના આ નેટવર્ક ચાલી શકે નહીં. પરંતુ પ્રશ્ન એ છે કે આ લોકોને રોકવાની જવાબદારી કોની છે? શું માત્ર તેમને દોષ આપીને આપણે આ સમસ્યાને સમજવાનું ટાળી રહ્યા છીએ?

છેલ્લે શું આ સમસ્યા ઉકેલવી બધાની સંયુક્ત જવાબદારી નથી? સમાજ, સરકાર અને ગુનેગારો – આ ત્રણેયની ભૂમિકા આ સમસ્યામાં જોડાયેલી છે. આપણે જાગૃત નહીં રહીએ તો ગુનેગારોને તક મળશે અને સરકાર પર દબાણ નહીં ઊભું કરીએ તો કડક પગલાં લેવાશે નહીં. આ મુદ્દો એકબીજા સાથે જોડાયેલો છે અને તેનો ઉકેલ પણ સંયુક્ત પ્રયાસોથી જ શક્ય છે.

આખરે ડ્રગ્સની સમસ્યા માત્ર ગુજરાત કે ભારત પૂરતી મર્યાદિત નથી તે વૈશ્વિક સમસ્યા છે. તેને નાબૂદ કરવા માટે સમાજે પોતાની જવાબદારી સ્વીકારવી પડશે, સરકારે કડક અને દૂરંદેશીયું નીતિ ઘડવી પડશે અને ગુનેગારોને કાયદાના દાયરામાં લાવવા પડશે. જવાબદારી કોઈ એકની નહીં પણ સૌની છે અને આ સત્યને સ્વીકારીને જ આપણે આપણા ભવિષ્યને સુરક્ષિત કરી શકીશું.