કાશીરામભાઈ રાણા એક એવું વ્યક્તિત્વ રહ્યા કે જેને સુરત શહેર ક્યારેય નહીં ભૂલે

(ઉત્કર્ષ પટેલ)

ગુજરાતના ભાજપના રાજકીય ઇતિહાસમાં કેટલાંક નામ એવાં છે જે સમયની સાથે માત્ર યાદગારી નથી રહેતાં પણ એક પ્રેરણાસ્ત્રોત બની જાય છે. આવું જ એક નામ છે કાશીરામભાઈ રાણાનું. સુરત શહેરના દરેક ખૂણેખૂણે તેમની છાપ જોવા મળે છે અને ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ) માટે તેમનું યોગદાન એટલું મહત્ત્વનું રહ્યું છે કે તેમને દક્ષિણ ગુજરાત અને ખાસ કરીને સુરત ભાજપનો પાયાનો પથ્થર કહેવામાં કોઈ અતિશયોક્તિ નથી. તેમના જીવન સંઘર્ષ, કાર્યકર્તાઓ સાથેનો મિલનસાર સ્વભાવ અને રાજકીય કારકિર્દી એક એવી ગાથા છે જે આજના યુવાનો અને રાજકારણમાં પગ મૂકનારાઓ માટે પ્રેરણાદાયી છે.

કાશીરામભાઈનું ભાજપ માટે અમૂલ્ય યોગદાન રહ્યું:

કાશીરામભાઈ રાણાએ ભાજપને ગુજરાતમાં અને ખાસ કરીને દક્ષિણ ગુજરાતમાં મજબૂત બનાવવામાં જે યોગદાન આપ્યું તેની સરખામણી કદાચ જ કોઈની સાથે થઈ શકે. જ્યારે ભાજપ હજુ પોતાના પગ પર ઊભી થવાનો પ્રયાસ કરી રહી હતી ત્યારે કાશીરામભાઈએ સુરતને પાર્ટીનું ગઢ બનાવવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી. તેઓ ૧૯૮૦ના દાયકામાં ભાજપના સક્રિય કાર્યકર્તા તરીકે જોડાયા અને ધીમેધીમે પોતાની સમર્પણની ભાવના અને લોકો સાથે ભળીજવાની ક્ષમતાને કારણે પાર્ટીના મહત્ત્વના નેતા બની ગયા. સુરત લોકસભા બેઠક પરથી તેમણે ૧૯૯૧, ૧૯૯૬, ૧૯૯૮, ૧૯૯૯, ૨૦૦૪ અને ૨૦૦૯માં જીત મેળવી જે એક રેકોર્ડ છે. આ સતત જીત એ દર્શાવે છે કે તેમની પાસે માત્ર રાજકીય કોઠાસૂઝ ચતુરાઈ જ નહોતી પણ લોકોનો વિશ્વાસ પણ હતો.

તેમના સમયમાં સુરત શહેરનો વિકાસ એક નવા સ્તરે પહોંચ્યો. ટેક્સટાઈલ અને હીરા ઉદ્યોગ માટે પ્રખ્યાત આ શહેરને રાષ્ટ્રીય સ્તરે ઓળખ અપાવવામાં કાશીરામભાઈનો ફાળો મહત્ત્વનો રહ્યો. તેઓ કેન્દ્રમાં ટેક્સટાઈલ મંત્રી રહ્યા ત્યારે સુરતના ઉદ્યોગોને પ્રોત્સાહન મળ્યું અને રોજગારીની તકો વધી. આ બધું તેમની દૂરદર્શી નેતૃત્વનું પરિણામ હતું. ભાજપના સંગઠનને મજબૂત કરવા માટે તેમણે ગામડેગામડે ફરીને કાર્યકર્તાઓને એકજૂટ કર્યા અને પાર્ટીના વિચારોને જનજન સુધી પહોંચાડ્યા.

કાશીરામભાઈનો જીવન સંઘર્ષ નાના ગામથી મોટા નેતા સુધી:

કાશીરામભાઈ રાણાનું જીવન એક સામાન્ય માણસની અસામાન્ય સફળતાની સફર છે. ૭ એપ્રિલ, ૧૯૩૬ના રોજ જન્મેલા કાશીરામભાઈનું બાળપણ સંઘર્ષોથી ભરેલું હતું. ગરીબી અને મર્યાદિત સંસાધનો વચ્ચે તેમણે પોતાનું શિક્ષણ પૂરું કર્યું અને સમાજસેવાનો માર્ગ પસંદ કર્યો. તેમનું જીવન એ દર્શાવે છે કે સખત મહેનત અને નિષ્ઠાથી કોઈ પણ મુકામ હાંસલ કરી શકાય છે.

રાજકારણમાં પ્રવેશતા પહેલાં તેઓ શિક્ષક તરીકે કામ કરતા હતા. આ સમયે તેમણે યુવાનોમાં શિક્ષણનું મહત્ત્વ સમજાવ્યું અને સામાજિક જાગૃતિના બીજ રોપ્યા. પછી જ્યારે તેઓ રાજકારણમાં આવ્યા ત્યારે આ જ અનુભવ તેમના કામમાં આવ્યો. તેમની સાદગી અને સીધી વાત કરવાની શૈલીએ લોકોના દિલ જીતી લીધાં. તેમના જીવનનો સંઘર્ષ એક ઉદાહરણ છે કે મુશ્કેલીઓને હંફાવીને પણ મોટા સપનાં સાકાર કરી શકાય છે.

કાશીરામભાઈનો કાર્યકર્તાઓ સાથે મિલનસાર વ્યવહાર:

કાશીરામભાઈ રાણાની સૌથી મોટી ખાસિયત હતી તેમનો મિલનસાર સ્વભાવ. તેઓ ભલે મોટા નેતા હતા પણ કાર્યકર્તાઓ સાથેનો તેમનો વ્યવહાર એક મિત્ર કે પરિવારના સભ્ય જેવો હતો. તેઓ દરેક કાર્યકર્તાનું નામ યાદ રાખતા અને તેમની સમસ્યાઓ સાંભળતા. આ કારણે ભાજપના કાર્યકર્તાઓમાં તેમના પ્રત્યે અપાર શ્રદ્ધા હતી. ગામડાઓમાં બેઠકો દરમિયાન તેઓ કલાકો સુધી લોકો સાથે બેસીને ચર્ચા કરતા અને તેમની સમસ્યાઓનું સમાધાન શોધવાનો પ્રયાસ કરતા.

તેમની આ સરળતા અને સૌમ્ય વર્તનથી કાર્યકર્તાઓમાં એક નવું જોશ ભરાતું. તેઓ માનતા હતા કે પાર્ટીની સફળતા તેના કાર્યકર્તાઓની મહેનત પર નિર્ભર છે અને આથી તેમણે હંમેશાં કાર્યકર્તાઓને પ્રાધાન્ય આપ્યું હતું.

કાશીરામભાઈની કારકિર્દીની ઝાંખી:

કાશીરામ રાણાની રાજકીય કારકિર્દી લગભગ ચાર દાયકા સુધી ચાલી. ૧૯૮૦માં ભાજપની સ્થાપના થઈ ત્યારથી તેઓ પાર્ટી સાથે જોડાયેલા હતા. સુરત મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનમાં કાઉન્સિલર તરીકે શરૂઆત કરીને તેમણે લોકસભા સુધીની સફર ખેડી. તેમની કારકિર્દીનો સૌથી મહત્ત્વનો તબક્કો હતો ૨૦૦૧થી ૨૦૦૪ દરમિયાન જ્યારે તેઓ શ્રી અટલ બિહારી વાજપેયીની સરકારમાં કેન્દ્રીય ટેક્સટાઈલ મંત્રી હતા. આ સમયે તેમણે સુરતના ટેક્સટાઈલ ઉદ્યોગને નવી ઊંચાઈએ પહોંચાડ્યો.

તેમની કારકિર્દીમાં ઘણાં ઉતાર-ચઢાવ આવ્યા પણ તેમણે હંમેશાં પોતાની નીતિ અને નિષ્ઠા જાળવી રાખી. ૩૧ ઓગસ્ટ, ૨૦૧૨ના રોજ તેમનું નિધન થયું પણ તેમની યાદો આજે પણ કાર્યકર્તાઓમાં જીવંત છે. સુરતના લોકો માટે તેઓ માત્ર એક નેતા નહોતા પણ એક માર્ગદર્શક હતા, જેમણે શહેરના વિકાસ માટે પોતાનું જીવન સમર્પિત કરી દીધું અને ભાજપના કાર્યકર્તાઓ માટે તેઓ પરિવારના સદસ્ય સમાન હતા.

ટૂંકમાં...

કાશીરામભાઈ રાણા એક એવું વ્યક્તિત્વ હતું જેમણે પોતાની સાદગી, સંઘર્ષ અને સમર્પણથી સુરત અને ગુજરાત ભાજપને નવી ઓળખ આપી.

તેમનું જીવન એક પ્રેરણાસ્ત્રોત રહ્યું જે દર્શાવે છે કે સાચી નિષ્ઠા અને લોકો પ્રત્યેની લાગણીથી મોટામાં મોટું સ્થાન હાંસલ કરી શકાય છે. સુરત શહેર અને ભાજપના પીઢ કાર્યકર્તાઓ તેમને ક્યારેય ભૂલી શકશે નહીં.  જેમની યાદો આજે પણ જે કાર્યકર્તાઓએ તેમની સાથે કામ કર્યું હતું તેમના હૃદયમાં જીવંત છે.

(લેખક એક પ્રતિષ્ઠિત ઉદ્યોગપતિ અને સમાજસેવક છે. લેખમાં વ્યક્ત કરેલા વિચારો તેમના અંગત વિચારો છે.)