ગટરનું ઢાંકણું ખુલ્લું કે તૂટેલું જણાય તો... ચોમાસું આવે તે પહેલા જાણ જરૂરથી કરજો

આજના સમયમાં શહેરીકરણની સાથે સાથે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની સમસ્યાઓ પણ વધી રહી છે. એમાંય ગટરના ખુલ્લા કે તૂટેલા ઢાંકણા એક એવો વિષય બની ગયો છે જે દરેક નાગરિકના જીવન સાથે સીધી રીતે જોડાયેલો છે. રસ્તા પરથી પસાર થતાં સમયે અચાનક ખુલ્લું ગટરનું ઢાંકણું જોવા મળે તો એક તરફ આશ્ચર્ય થાય છે તો બીજી તરફ ભય પણ લાગે છે. આવા ખુલ્લા ઢાંકણાઓએ કેટલાય વાહનચાલકોને ઈજા પહોંચાડી છે તો કેટલાય બાળકો અને નાગરિકો તેમાં પડીને જીવ ગુમાવી ચૂક્યા છે. આ મુદ્દો માત્ર નગરપાલિકા કે મહાનગરપાલિકાની નિષ્ફળતા નથી પરંતુ આપણી સામૂહિક જવાબદારીનો પણ પ્રશ્ન છે.

ચોમાસાની ઋતુ આવે તે પહેલાં ગટરના ઢાંકણાઓની સ્થિતિ સુધારવી એ એક અગત્યનું કામ છે. ચોમાસામાં પાણીનો નિકાલ કરવા માટે ગટરોની વ્યવસ્થા મહત્વની હોય છે પણ જો ઢાંકણા ખુલ્લા કે તૂટેલા હશે તો તેનાથી જોખમ વધી જાય છે. ઘણી વખત આવા ઢાંકણા ચોરી થઈ જાય છે તો ક્યારેક જાળવણીના અભાવે તેમની હાલત બગડે છે. પરિણામ રસ્તા પર ચાલતા લોકો માટે તે એક અદૃશ્ય જોખમ બની જાય છે. આવી ઘટનાઓ ટાળી શકાય તેમ હોવા છતાં બેદરકારી અને જાગૃતિના અભાવે તે દુર્ઘટનામાં પરિણમે છે.

આ સમસ્યાને ઉકેલવા માટે સૌથી પહેલું પગલું એ છે કે નાગરિકો પોતે જાગૃત બને. જો તમારા વિસ્તારમાં ગટરનું ઢાંકણું ખુલ્લું કે તૂટેલું જણાય તો તેની જાણ તાત્કાલિક તમારા સ્થાનિક કોર્પોરેટર કે નગરપાલિકાને કરવી જોઈએ. આ માટે ફોન કોલ, લેખિત ફરિયાદ કે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. એક જવાબદાર નાગરિક તરીકે આપણે ફક્ત ફરિયાદ કરીને બેસી ન રહેવું જોઈએ પરંતુ ખાતરી કરવી જોઈએ કે તેના પર કાર્યવાહી થાય. જો સ્થાનિક સત્તાધિકારીઓ ધ્યાન ન આપે તો આપણે સામૂહિક રીતે અવાજ ઉઠાવવો જોઈએ. કોર્પોરેટરનું રાજીનામું માંગવું કે જવાબદાર અધિકારી સામે પગલાં લેવડાવવું એ છેલ્લા પગલાં હોઈ શકે છે પરંતુ તે પહેલાં સૌના ભલા માટે જાગૃતિ લાવવી અને નાના પગલાં લેવા વધુ જરૂરી છે.

આ મુદ્દે સરકારી તંત્રની જવાબદારી પણ ઓછી નથી. નગરપાલિકા અને મહાનગરપાલિકાએ નિયમિત રીતે ગટરોની તપાસ કરવી જોઈએ અને તૂટેલા ઢાંકણાઓને તાત્કાલિક બદલવા જોઈએ. ચોમાસા પહેલાં આવી સમસ્યાઓને ઉકેલવા માટે ખાસ ઝુંબેશ ચલાવવી જોઈએ. ઘણી વખત બજેટના અભાવે કે અધિકારીઓની ઉદાસીનતાને કારણે આ કામ અટકી પડે છે. પરંતુ આ બહાનું નાગરિકોના જીવનની કિંમતે ન ચાલે. સરકારી તંત્રએ પણ પોતાની જવાબદારી સમજવી જોઈએ અને નાગરિકોની સુરક્ષાને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ.

આ સમસ્યાને દૂર કરવા માટે સમાજના દરેક સ્તરે સક્રિય સામૂહિક પ્રયાસો જરૂરી છે. શાળાઓમાં બાળકોને આવા જોખમો વિશે શિક્ષણ આપવું જોઈએ જેથી તેઓ સાવચેત રહે. સ્થાનિક સંસ્થાઓ અને નાગરિક સમૂહોએ પણ આ મુદ્દે જાગૃતિ ફેલાવવા પહેલ કરવી જોઈએ. એક નાનું પગલું જેમ કે ખુલ્લા ઢાંકણાની તસવીર લઈને સ્થાનિક સત્તાધિકારીઓને ધ્યાન દોરવું એ પણ મોટો ફેરફાર લાવી શકે છે.

માટે જ... ગટરના ખુલ્લા ઢાંકણા એ માત્ર એક સમસ્યા નથી પરંતુ તે આપણી જાગૃતિ અને જવાબદારીની ખોટની સાબિતી છે. ચોમાસું આવે તે પહેલાં આપણે સૌએ મળીને આ સમસ્યાને દૂર કરવા પ્રયાસ કરવો જોઈએ. નાગરિકો અને સરકારી તંત્રનો સહયોગ જ આ સમસ્યાને જડમૂળથી નાબૂદ કરી શકે છે. એક જવાબદાર નાગરિક તરીકે આપણી ફરજ બજાવીએ અને સુરક્ષિત શહેરનું નિર્માણ કરીએ એ જરૂરી છે.